Макал лакаптар жыйнагы (Өө)

Ө тамгасына кыргызча макал лакаптар жыйнагы — бул жыйнакта билим, ден-соолук, адамдар, мекен, жамандык-жакшылык, кыз-жигит, эрди-катын, эл башчылары, жаныбарлар, эмгек, акылдуулук, пайда-пайдасыз, тил, эне-ата, акыйкаттык жана башка көптөгөн турмуш-тиричиликке байланышкан кыргыз эл макал лакаптарын жыйнадык.

Достор Ө тамгасына болгон макал лакаптар аз эмес, ошондой болсо да, силер дагы өз салымыңыздарды кошуп, пикир жазуу формасына Ө тамгасынан башталган макалдарды кошсоңуз болот. Заманбап, жаңы макалдар дагы жаза бергиле, макалар элдики.

Ө

• Өгөй — өөнчүл, жетим — кекчил.
• Өгөй эне — өөнчүл, жетим бала — кекчил.
• Өгөй эне көрүндө жатып кол булгайт.
• Өгөй эне өөнчүл болот, жетим — кекчил болот.
• Өгөөгө бергис бүлөө бар, экөөнө бергис бирөө бар.
• Өгөөдөн бүлөө өткөн жок, экөөнө бирөө жеткен жок.
• Өгүз баштаса — өлөңдүу сазга, инек баштаса — ийри жарга.
• Өгүз болгуча торпок пейли калбаптыр.
• Өгүз өзүн мактайт.
• Өгүз өлбөсүн, араба сынбасын.
• Өгүз өлдү (сө), орток айрылды (ат).
• Өгүз өлдү, орток калды.
• Өгүз топоз менен сүзүшүп мүйүзүнөн айрылат.
• Өгүздү өргө салба — канатың талат, жаманга жүзүңдү салба — шагың сынат.
• Өгүздүн өлгөн жерине өкүр.
• Өгүзү жок, жер сугарат.
• Өжөр өлбөйт, өлсө да эч нерсеге көнбөйт.
• Өз абийирин сактабаган, өзгө абийирин сактабайт.
• Өз агасын агалай албаган бирөөнүн эшигин сагалайт.
• Өз айыбы өлгөнчө билинбейт, киши айыбы кирип чыкканча билинет.
• Өз акылы — аксак, киши акылы — таскак.
• Өз атым өлгөндөн кийин жер бетине чөп чыкпаса койсун.
• Өз атым өлгөндөн кийин, жер бетине чөп чыкпаса мейли.
• Өз балаңдан бөлүп кутуласың, небереңден өлүп кутуласың.
• Өз балаңды өпкөгө тепсең кетпейт, киши баласын кишендесең да турбайт.
• Өз башын аябаган киши башын далдал кылат.
• Өз башын аябаган, киши башын далдал кылат, өз бетин аябаган, киши бетин чиедей кылат.
• Өз башында төөнү көрбөй, киши башындагы чөптү көрөт.
• Өз башындагы төөнү көрбөй, бирөөнүн башындагы чөптү көрөт.
• Өз башындагы чокту көрбөй, киши башындагы чөптү көрөт.
• Өз башыңды доого берсең да, жолдошуңду жоого бербе.
• Өз бетин аябаган киши, киши бетин чиедей кылат.
• Өз боюңа сак бол, коңшуңду ууру тутпа.
• Өз ден соолугуңа шалаакылык кылсаң, коомго кошо мүшкүл апкелесиң.
• Өз жакшылыгыңды доомат кылба, бирөөнүн жакшылыгын унутпа.
• Өз жамандыгын билбеген өзгөгө кылат чоң милдет.
• Өз жер өлөң төшөк, өз эл өмүрлүк жөлөк.
• Өз жоокерин күтө албаган, душманына түтө албайт.
• Өз ийининде чычкан да шер.
• Өз кадырын билбеген, жат кадырын биле албайт.
• Өз камын ойлогон өспөйт, эл камын ойлогон көктөйт.
• Өз кемчилигин өлгөнчө билбейт, киши кемчилигин кирип чыкканча билет.
• Өз кемчилигин сезбөө — наадандык.
• Өз кол — алтын билерик.
• Өз колуңда болбосо, өлдүм десең ким берет.
• Өз кордугунан — жат кордугу жаман.
• Өз көмөчүнө күл тартат (же тарткан).
• Өз күйдүрүп айтат, душман сүйдүрүп айтат.
• Өз күчүндү өлкөгө арнагын, өзгөлөргө өрнөк камдагын.
• Өз күчүңдүн өлчөөсүн, өзүң билбей ким билет.
• Өз кылганың өзүңө, өйдө карап түкүрсөң, кайтып түшөт жүзүңө.
• Өз мекениңди көздөй сакта.
• Өз өзүнө тартат, өз көмөчүнө суу тартат.
• Өз өзүнө тартат.
• Өз өзүнө, өзгө жатка тартат.
• Өз өлтүрбөйт, жат жалгабайт.
• Өз өтүгүң тар болсо, кең дүйнөнүн пайдасы не.
• Өз талканың эттен артык.
• Өз төшүн өзү сындыра муштап эр болбойт.
• Өз төшүн өзүжара муштап, эр болбойт.
• Өз тууганын кор көргөн, ашуу таппай белде өлөт, кечүү таппай сууда өлөт.
• Өз тууганын кордосо, душманына кор болот.
• Өз убалың өзүңө, эки кара көзүңө.
• Өз үй — өлөң төшөк, өз эл — өмүрлүк жөлөк.
• Өз үйүм — өлөң төшөгүм.
• Өз үйүм деп сөз айтпа, үй артында киши бар.
• Өз үйүңдө ашың болсо, киши үйүндө кашың барбы.
• Өз элин күтө албаган, душманына түтө албайт.
• Өз элине батпаган, душманына кор болот.
• Өз эмгегиң көзгө көрүнбөйт, жалкоо элден бөлүнбөйт.
• Өз энең болбосо, өгөй энеге көн.
• Өзбек кетип, өз калды.
• Өзгө — жалган, өлүм — ак.
• Өзгө өздөй, жатка жаттай.
• Өзгөгө (душманга) өлүм тилегиче, өзүңө өмүр тиле.
• Өзгөгө капкан салган өзүтүшөт.
• Өзгөгө өбөк болгуча, өзгө төшөк бол.
• Өзгөгө өлүм тилегиче, өзүңө өмүр тиле.
• Өзгөдөн тартып алган өзүнүкүнөн айрылат.
• Өзгөнү айтаарда өзүңдү ойло.
• Өзгөнү коюп, өзүңдү айт.
• Өзгөнүн ишин өзүңө жору.
• Өздөн чыккан жоону ынтымакка чакыр.
• Өздү жаттай сыйлагын, жат жанынан түңүлсүн.
• Өздүкү өздөй, өзгөнүкү көгөртө койгон көздөй.
• Өзөгү карарган карга таш чокуйт.
• Өзөктөн күйгөн өрт жаман, өздөн чыккан жат жаман.
• Өзөктөн чыккан өрт жаман, өздөн чыккан жат жаман.
• Өзөн башы ашуу болот, жардын башы кечүү болот.
• Өзөн бойлоп конбогун, өрт өчкөндөй болбогун.
• Өзөн бою турганда, өзгө жерге конбогун.
• Өзөн жерде сайлар бар, чык татырбас байлар бар.
• Өзөнгө өзөн кошулса — дарыя.
• Өзөндүү сууга тал бүтөт, өлбөгөн кулга мал бүтөт.
• Өзү — боктой, сөзү — октой.
• Өзү бектей, сөзү октой.
• Өзү билбеген, билгендин сөзүнө кирбеген — айбандык.
• Өзү билбегендин оозуна караба.
• Өзү билбейт, билгендин тилин албайт.
• Өзү билбес, билгендин тилин албас — тил билбеген макоо.
• Өзү бир тыйын, дымагы миң тыйын.
• Өзү боктой, сүйлөсө сөзү октой.
• Өзү болбос жигиттин атасын сурап нетесиң.
• Өзү боштун сөзү бош.
• Өзү жаш болсо да иши — маш.
• Өзү кары жүрөгү жаш.
• Өзү келсе келсин, бөз калтасы келбесин.
• Өзү кылган иш, өз башына муш.
• Өзү сары, көзү көк — ал адамдын шумкары, өзү кара, көзү көк — ал адамдын шумпайы.
• Өзү соонун — иши соо.
• Өзү тийген бала ыйлабайт.
• Өзү тойбос кайнага, кимге кешик арттырат.
• Өзү тойбостун көзү тийет.
• Өзү ууру бирөөнү ууру дейт, өзү кара бирөөнү кара дейт.
• Өзү уялбаган, бирөөнүуялтат.
• Өзү чоктойдун — сөзү октой.
• Өзүбек кетип өз калды.
• Өзүм билем деген жигит, башына ойрон салганы.
• Өзүм иттей жаланам, итим кайдан тоюнсун.
• Өзүм турсам төрдө, сөзүм турат өрдө.
• Өзүмдү өзүм билем, өтүгүмдү төргө илем.
• Өзүмдү тиштебеген карышкыр жорто берсин.
• Өзүмдүкү дегенде — өгүз кара күчүм бар, кишиники (же өзгөнүкү) дегенде — кол тийбей турган ишим бар.
• Өзүмдүкү дегенде өгүз кара күчүм бар, өзгөнүкү дегенде ана — мына ишим бар.
• Өзүмдүкү дегенде өгүздөй кара күчүм бар.
• Өзүмө тийбеген бороон ышкыра берсин.
• Өзүмө тийбеген бөйрөктү ит жесин.
• Өзүм-өзүм дегенде өргө чыкчу күчүм бар, өзгө менен кектешкенде кетпес-бүтпөс өчүм бар.
• Өзүмөн алыс төркүнүмө көрүнсүн.
• Өзүмчүл киши өзгөгө жакпайт.
• Өзүмчүл өргөөгө батпайт.
• Өзүн — өзү билбеген — эселектин белгиси, калпың чыкса артыңдан адамдын келет өлгүсү.
• Өзүн — өзү билет, өтүгүн төргө илет.
• Өзүн башкара билген башкаруучу — мыкты.
• Өзүн өзү билген, өтүгүн төргө илген.
• Өзүн өзү өлгөнчө билбейт.
• Өзүн сактай билген, абийирин барктай билет.
• Өзүн сыйлабаган, башканы да сыйлабайт.
• Өзүндө жок болсо, атаң да жат.
• Өзүндө турса айып, кимге барасың кыңырайып.
• Өзүндү эр ойлосоң, башканы жер ойло.
• Өзүндү эр ойлосоң, өзгөнү шер ойло.
• Өзүнө жакшылык кылбаган адамдан өзгөгө жакшылык артпайт.
• Өзүнө пайдасыз адам өзгөгө да пайдасыз.
• Өзүнөн мурун коноктун атын сыйла.
• Өзүнүн бөгүн бөктөй албаган кимдин чигин чиктейт.
• Өзүнүн уяты жоктун, сөзүнүн туруму жок.
• Өзүң адам болгон соң, өлбөсүңдү билген соң, кайда барсаң анда бар.
• Өзүң бакшы болсоң, молдого зикир үйрөтпө.
• Өзүң билбегенден өлгөнчө корк.
• Өзүң көргөн жолду атаңа да бербе.
• Өзүң кудай болбогон соң, көрөр күнүң ушу экен.
• Өзүң өлсөң өл, бирок досуң өлбөсүн.
• Өзүң сүйгөндү алба, өзүңдү сүйгөндү ал.
• Өзүң таппаган малдын баркы жок.
• Өзүңдү өзүң мактаба, өзгө мактасын.
• Өзүңдү өзүң мактаба, сени эл мактасын.
• Өзүңдү өлгөнчө билбейсиң, кишини кирип чыкканча билесиң.
• Өзүңдү эр дедиңби? — майданга чык.
• Өзүңдү эр ойлосоң, өзгөнү шер ойло.
• Өзүңө бычак ур, оорубаса, кишиге ур.
• Өзүңө иштесең — арстандай, башкага иштесең — чычкандай.
• Өзүңө иштесең (ген) арстандай, башкага иштебе (йт) чычкандай.
• Өзүңө өзүң жакпасаң, жакканың ошол элиңе.
• Өзүңө урулбас үчүн, өзгөгө жарык кыл.
• Өзүчогоол болгон жигиттин бир ажалы көптөн.
• Өйдө карап түкүрсөң, кайта түшөт көзүңө.
• Өйдө карап түкүрсөң, кайтып түшөр өзүңө.
• Өйдө тартса — өгүз өлөт, ылдый тартса — араба сынат.
• Өкмат кудаа эмес, кудаадан жудаа да эмес.
• Өксүбөгөн кандын бир татым тузу кемийт.
• Өктөгөн жанда өлүм ак.
• Өкүм ат — өткүр бычактай.
• Өкүм болмок — өзүңдөн, сылык болмок — сөзүңдөн.
• Өкүмдүн өтү жарылат.
• Өкүмү болбой өнүкпөйт, башчысы болбой марыбайт.
• Өкүрүктөн өлүк тирилбейт.
• Өлалбай жатып (же өлгөнүжатып) өлөң айтат.
• Өлбөгөн (гө) жанга (кулга) өлүү балык табылат.
• Өлбөгөн адам (же жан) алтын аяктан (же алтын чөйчөктөн) даам татат.
• Өлбөгөн адам алтын аяктан суу ичет.
• Өлбөгөн жанга бир оокат.
• Өлбөгөн жанга өлүү балык эптеп табылат.
• Өлбөгөн жанда үмүт бар.
• Өлбөгөн көрүшөт.
• Өлбөгөн кул алтын аяктан суу ичет.
• Өлбөгөн кулга жаз келер.
• Өлбөстү кудай жасабайт, сынбасты уста жасабайт.
• Өлбөстүн күнүн көрүп, өчпөстүн отун жагып.
• Өлгөн аттын такасын издеп, алты ай жер казган байча.
• Өлгөн бөрүнүн башы менен тирүү бөрүнү коркутасыңбы.
• Өлгөн жолборстон (арстандан) тирүүчычкан артык.
• Өлгөн менен кыз бергенге намыс кылба.
• Өлгөн өксүтөт, кеткен кемитет.
• Өлгөн тирилбейт, өчкөн жанбайт.
• Өлгөн төөнүн териси эшекке жүк.
• Өлгөн уй сүттүү болот.
• Өлгөнгө өкүнбө, калганга береке берсин.
• Өлгөнгө өкүнбө, тирүүлүгүңдү тиле.
• Өлгөнгө ыйлаган кайран көз, жаманга айткан кайран сөз.
• Өлгөндөн катын артат, көчкөндөн отун артат.
• Өлгөндү сурасаң тирилгенге эсе, ооруганды сурасаң, айыкканга эсе.
• Өлгөндү топурак суутат.
• Өлгөндү туулган жеңет, жоону кууган жеңет.
• Өлгөндү туулган жеңет.
• Өлгөндүн артынан өлмөк жок.
• Өлгөндүн жазасы — көмгөн.
• Өлгөндүн өзүнүн шору.
• Өлгөндүн сазайы көмгөн, өпкөндүн сазайы көнгөн.
• Өлгөндүн үстүнө көмгөн кылба.
• Өлдүн — өчтүң, кеттиң — кемидиң.
• Өлкө алсыз учурунда адам ресурсуна таян.
• Өлкөңдөн айрылгыча өмүрүңдөн айрыл.
• Өлмөйүнчө кишинин иши бүтпөйт.
• Өлө — тириле манап бол.
• Өлө албай жатып өлөң айтат.
• Өлө жалкоо болбосоң, өтө жарды болбоссуң.
• Өлө жегенче, бөлө же.
• Өлөйүн десе — жан таттуу, кирейин десе — жер катуу.
• Өлөлбай жатып (же өлгөнүжатып), өлөң айтат.
• Өлөң төшөк өз үйүң, киндик каның тамган жер.
• Өлөңдүү жерде өгүз семирет, өлүмдүү жерде молдо семирет.
• Өлөөрүндө булбулдун да үнү өзгөрөт.
• Өлөр карга бүркүт менен ойнойт, ыйлаар бала атасынын сакалы менен ойнойт.
• Өлөр киши бой түзөйт.
• Өлөр өгүз балтадан качпайт.
• Өлөр өгүз балтадан тайбайт.
• Өлөр чычкан мышыктын умасын кашыйт.
• Өлөр эчки койчунун таягына кашынат.
• Өлөр эчки койчунун таягына сүйкөнөт.
• Өлөрмандын көзү жаман.
• Өлөт деген өлгөн жок, өгүз минген калган жок.
• Өлсө — кунсуз, сатса — пулсуз.
• Өлсө өкүрүк, өлбөсө кыйкырык.
• Өлсөк — бир көрдө (же чуңкурда), тирүү болсок — бир дөңдө (же дөбөдө).
• Өлсөк — бир көрдө, тирүү болсок — бир дөбөдө.
• Өлсөк бир чуңкурда (бололук), тирүү болсок бир дөбөдө (бололу).
• Өлсөк, бир чуңкурда, тирүү болсок, бир дөбөдө.
• Өлсөң дагы, эстүүдөн өл.
• Өлсөң көрүң кең болсун.
• Өлтүргөн сайын өрчүгөн кыргыз, түгөнгөн сайын түтөгөн кыргыз.
• Өлтүрөм дегенден коркпо, «өлөм» дегенден корк.
• Өлүккө — жарашат ый, кадырга — жарашат сый.
• Өлүккө жараша — ый, кадырга жараша — сый.
• Өлүм — бардын малын чачат, жоктун абийирин ачат.
• Өлүм — орток, доо — көзөк.
• Өлүм адамды коркутат, үмүт адамды курчутат.
• Өлүм бардын малын чачат, жоктун абийирин ачат.
• Өлүм жашка карабайт.
• Өлүм кабак-кашты ирмегиче.
• Өлүм менен конок айтып келбейт.
• Өлүм менен үмүт тең тайлаш, бири адамды коркутат, бири ар — намысын курчутат.
• Өлүм өксүтөт, оору кор кылат.
• Өлүм өксүтөт.
• Өлүмдөн башканын баары өзү келбейт.
• Өлүмдөн башканын баарынын эртеси (ачыгы) жакшы (түзүк).
• Өлүмдөн башканын эртеси жакшы.
• Өлүмдөн корккон жашабайт.
• Өлүп тапкан баламды өрдөк чокуп өлтүрдү.
• Өлүү болуп көрдө жок, тирүү болуп үйдө жок.
• Өлүүлөр жөнүндө оң сүйлө, болбосо үндөбө.
• Өлүүнү айтса тирүүнүн тынчы кетет.
• Өлүүнүн жүзү ары, тирүүнүн жүзү бери.
• Өмдөгөн жоо качырат.
• Өмүр бизден өтүп кетсе, эл эмгектен эскерсин.
• Өмүр бою быкшып жашаганча, көз ирмем болсо да жарк этип күйүп өт.
• Өмүр бою өзүңдү чындыкты айтууга үйрөт.
• Өмүр карыса да, көңүл карыбайт.
• Өмүр киндик кан тамган жерден башталат.
• Өмүр оттой жанып, күл болуп бүтөт.
• Өмүр өлчөнбөйт да суратпайт.
• Өмүрдөн жамандык күтпө, өлүмдөн жакшылык күтпө.
• Өмүрдөн өткөн бакыт жок, өнөрдөн өткөн билим жок.
• Өмүрдүн чеги бар, илимдин чеги жок.
• Өмүрдүн чеги бар, өнөрдүн чеги жок.
• Өмүрү жамандын өлүмү жаман.
• Өнбөс доөну доолаба, өлбөс жоону жоолаба.
• Өнөктөштөр өр ашат.
• Өнөр — агып турган булак.
• Өнөр — аккан булак, билим — күйгөн чырак.
• Өнөр — түгөнбөс азык, жоголбос байлык.
• Өнөр алды — кызыл тил.
• Өнөр байлыгы — өлбөс байлык.
• Өнөр издегениң — өргө кадам шилтегениң.
• Өнөрдү билүүгө да өнөр керек.
• Өнөрлүү — зор, өнөрсүз — кор.
• Өнөрлүү болсоң өргө чап.
• Өнөрлүү кол ач болбойт.
• Өнөрлүү өлбөйт, өлөрман көнбөйт.
• Өнөрлүү өлбөйт, өнөрсүз көнбөйт.
• Өнөрлүү өлбөйт.
• Өнөрлүү өргө сүзөр.
• Өнөрлүү өргө сүйрөйт.
• Өнөрлүү өргө чабат.
• Өнөрлүүгө өрү — кыры баары бир, балбанга оңу — солу баары бир.
• Өнөрлүүжурт — амалдуу.
• Өнөрлүүнүн колу алтын.
• Өнөрпос ишке таянат, балбан күчүнө таянат.
• Өнөрү жок жигит — канаты жок куш.
• Өнөрүң болсо ичиңе катпа, жаман кыялыңды өзүң ташта.
• Өнөрүң болсо өргө чап, кор кылбай алтын жанды бак.
• Өңгө — жалган, өлүм — ак.
• Өңдү көрсө жүз таят.
• Өңөрүп жүрсө кой өлөт, өбөктөп жүрүп ырчы өлөт.
• Өңү кара болсо да өзү сара.
• Өңү сулуу — сулуу эмес, акылы улуу — сулуу.
• Өңүң суук болсо да, сөзүң жылуу болсун.
• Өөдө — төмөн көп чапса, тулпардын чери жазылат.
• Өөдө кетсең — бөрү жейт, ылдый кетсең — ууру алат.
• Өөдө тартса(ң) өгүз өлбөсүн (өлөт), ылдый тартса (ң) араба сынбасын (сынат).
• Өөдө чыксаң бөрү жейт, ылдый түшсөң ууру алат.
• Өөдөкүсү өрткө кетсе, ылдыйкысы селге кетет.
• Өөн бириксе тон болбойт, ынтымак болбой эл болбойт.
• Өөн сөздү өзүңө да айтпа.
• Өпкөдөн соккон жөл жаман, элинен безген эр жаман.
• Өрдөк берген, каз алат.
• Өрдөк жокто чулдук бий, өпкө жокто карын бий.
• Өрдөк жокто чулдук бий.
• Өрдөктү туурайм деп чулдук бутун сындырыптыр.
• Өрдөктүн өзү көктө болсо да, көзү көлдө.
• Өрнөктүү иште өөн жок.
• Өрнөктүү карыя жок жерде, өнөрлүү жаш да жок.
• Өрт менен суу — тили жок жоо.
• Өрттү суу өчүрөт, эпке мал келтирет.
• Өрүүдө көрүшпөгөн, көчкөндө урушат.
• Өрүш малдуу — дасторкон майлуу.
• Өрүшүндө малы бардын, сандыгында пулу болот.
• Өскөн айылдын ичинде кемпир менен чал бар, өскөн төөнүн ичинде инген менен нар бар.
• Өскөн жер — өз эне, өзгө жер — өгөй эне.
• Өскөн токой өсө берсе, эмдигиче көктү тешмек.
• Өсөөр малда өлүм жок.
• Өсөөр элдин балдары бири-бирине дос болот, өспөс элдин балдары бири-бирине кас болот.
• Өсөөрүм калбай өлөөрүм калды, өмүрүмдөн көрүм жакын турат.
• Өсөр — өзүн сыйлайт, өспөс — жатын сыйлайт.
• Өсөр өзүн сыйлайт, өспөс жатын сыйлайт.
• Өспөс уул өнбөс доону доолайт.
• Өткөн (кайра) келбейт, өлгөн тирилбейт.
• Өткөн (мурунку) базарга кой айдаба.
• Өткөн ишке — салабат.
• Өткөн ишке айла жок, өкүнгөн менен пайда жок.
• Өткөн ишке айла жок.
• Өткөн ишке өкүнбө (же өткөн иште өкүнүч жок).
• Өткөн ишке өкүнбөө керек.
• Өткөн ишке салабат кыл.
• Өткөн күнгө өкүнбө.
• Өткөн күндө белги жок, салып койгон тамга жок.
• Өткөн өмүр — аккан суу.
• Өткөн өмүр — качкан куш, кайрылып келбейт үндөсө.
• Өткөн өмүр — өчкөн от.
• Өткөн өмүр жашарбайт — алтымышта чал кайтып, баштагы пейли бузулбайт — жарды болсо бай кайтып.
• Өткөн өмүр качкан куш, үндөсөң келбейт кайрылып.
• Өткөн өмүр, калган кадыр табылбайт.
• Өткөн өчү бардын, кетпес кеги бар.
• Өткөнгө өкүнбө, кеткенге кейибе.
• Өткөнгө өкүнгөн менен айла жок.
• Өткөнгө өкүнүп, жетпести кууба.
• Өткөндөр барктабаса, тирүүлөр даңкталбайт.
• Өткөндөрдү эстеген жаман болбойт, мурдагыны кектеген жакшы болбойт.
• Өткөндү билбеген эл — атасын тааныбаган баладай.
• Өткөндү эстеген — жакшы, кектеген — жаман.
• Өткөндүн, келечектин жибин улап, достошуу ийгиликке алып барат.
• Өткөөл таппай, өтүгүңдү чечпе.
• Өткүр (курч) бычак кынга жоо (кас), өтүрүк (өткүр) сөз жанга жоо (кас).
• Өткүр ок — душманга, өткүр сөз — тууганга.
• Өткүр өлбөйт, сук тойбойт.
• Өткүр тырмак каргада эмес, шумкарда.
• Өтө жалкоо болбой, өлө кедей болбойт.
• Өтө жаман — өзүн мактайт, башкы жаман — баласын мактайт, аяккы жаман — аялын мактайт.
• Өтө жаман болбөсоң, өлө жарды болбоссуң.
• Өтө жаман өзүн мактайт, жакшыны башка бирөө мактайт.
• Өтө кайрат баш жарат.
• Өтө кызыл бат оңот, өпкө кызыл кеч оңот.
• Өтөгөндүн (аюунун) териси өзүжатып ий болот.
• Өтпөс буйрук — бойго кардык.
• Өтпөс өмүр, сынбас темир болбойт.
• Өтпөс өмүр, сынбас темир жок.
• Өтпөскө өмүр жок, сынбаска темир жок.
• Өтүгү жаман — төрдү булгайт, оозу жаман — элди булгайт.
• Өтүгү жаман төргө өтпөйт.
• Өтүгү жокко өзүм барам, тону жокко салам айта бар.
• Өтүгүң барда суу кеч.
• Өтүгүң жаман болсо бутуңдун шору, турмушун жаман болсо жанындын шору.
• Өтүгүң майрык болгон соң, жериң түз болбосо койсун.
• Өтүгүң тар болсо, дүнүйөнүн кендигинен не пайда.
• Өтүкчү көп албайт, көп алса өпкөсү тешилет.
• Өтүкчү көп алса, өпкөсү тешилет.
• Өтүкчү өтүккө жарыбайт, уста балтага жарыбайт.
• Өтүкчүнүн жанына жолобо, «бирдемем жоголду» дейт.
• Өтүкчүнүн өтүгүнүн такасы жок, уз зайыптын күйөөсүнүн жакасы жок.
• Өтүкчүнүн үйү апырык менен сапырык.
• Өтүнгөнгө чиренет, өзүнөн чоңго ийилет.
• Өтүрүк сөз — жанга кас, өтпөс бычак — кынга кас.
• Өтүрүктүн бети кара.
• Өчөр оттун үстү күйөт.
• Өчпөс өрт, соолубас гүл болбойт.
• Өчпөстүн отун жаккан, өлбөстүн күнүн көрөт.